Các nhà chức trách ở Đức đang xem xét thông qua dự thảo Luật Quốc tịch mới giúp người nước ngoài nhập quốc tịch Đức dễ dàng hơn. Đề xuất này là một phần của chính sách thay đổi tổng thể các quy tắc nhập cư nhằm giải quyết tình trạng thiếu lao động mà quốc gia này đang phải đối mặt.
Dự thảo luật, sẽ được trình lên các nhà lập pháp trong những tháng tới, sẽ cho phép mọi người đăng ký quốc tịch Đức sau 5 năm cư trú, thay vì 8 năm như hiện tại. Những trường hợp đặc cách cho nhập tịch nhanh cũng sẽ được áp dụng cho những người đã nỗ lực đặc biệt để hòa nhập với xã hội Đức, chẳng hạn như bằng cách trở nên thành thạo tiếng Đức, học tập tốt ở trường hoặc thực hiện công việc tình nguyện. Những cá nhân như vậy sẽ đủ điều kiện để áp dụng chỉ sau 3 năm.
Nếu được thông qua, luật mới sẽ đánh dấu sự thay đổi lớn nhất trong các quy định về quốc tịch của Đức kể từ năm 2000, theo đó sẽ lần đầu tiên cho phép những đứa trẻ có cha mẹ là người nhập cư ở Đức tự động đủ điều kiện nhập quốc tịch Đức.
Dỡ bỏ lệnh cấm hai quốc tịch
Luật mới cũng sẽ dỡ bỏ lệnh cấm mang hai quốc tịch đối với những người đến từ các quốc gia không thuộc EU, nghĩa là những người nhập cư sẽ không còn phải từ bỏ quốc tịch quê hương của họ nữa. Theo luật hiện hành, chỉ những người có hộ chiếu EU hoặc những người có cha hoặc mẹ là người Đức mới đủ điều kiện mang hai quốc tịch Đức.
Đối với nhiều người nhập cư, nghĩa vụ từ bỏ hộ chiếu từ quốc gia nơi họ sinh ra để có được quốc tịch Đức là một sự phá vỡ thỏa thuận và ý tưởng rằng bạn chỉ có thể có một quê hương được nhiều người coi là lỗi thời.
Ước tính có khoảng 10 triệu người hiện đang sống ở Đức mà không có hộ chiếu Đức – chiếm khoảng 12% dân số.
Thu hút nhân tài từ nước ngoài
Chính sách nhập cư mới được đưa ra khi Đức tìm kiếm những cách mới để thu hút nhiều lao động nước ngoài hơn trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế lan rộng. Yêu cầu cư trú 8 năm hiện tại của Đức bị hạn chế so với các quốc gia khác ở Châu Âu, chẳng hạn như Ireland và Pháp chỉ yêu cầu 5 năm.
Dân số Đức đạt mức cao 84,3 triệu người vào năm 2022, được thúc đẩy bởi mức tăng kỷ lục về di cư ròng. Bất chấp sự gia tăng, một cuộc khảo sát gần đây cho thấy hơn một nửa số công ty Đức đang phải vật lộn để lấp đầy các vị trí tuyển dụng do thiếu công nhân lành nghề.
Những trở ngại cần vượt qua
Các đề xuất hiện sẽ được các nhà lập pháp đưa ra bỏ phiếu trong những tháng tới, với mục tiêu được thông qua vào mùa hè năm nay.
Các cải cách dự kiến sẽ vấp phải phản ứng dữ dội từ một số những nhóm phản đối, bao gồm cả những người trong Đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo đối lập, những người cho rằng ý tưởng về việc nhập tịch nhanh chóng là sai lầm. Đảng Lựa chọn thay thế cho nước Đức cực hữu cũng đã chỉ trích các đề xuất này, gợi ý rằng chính phủ sẽ “thả hộ chiếu Đức rẻ mạt cho những người chưa hòa nhập đầy đủ”.
Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất đối với các cải cách không phải là sự phản đối chính trị mà là nhu cầu vượt qua bộ máy quan liêu của Đức vốn đang trì hoãn các ứng dụng hiện có. Hiện có khoảng 100.000 đơn xin nhập quốc tịch đang chờ xử lý ở Đức, một số đã có từ ba năm trước. Những cải cách theo kế hoạch có thể dẫn đến số lượng đơn đăng ký ước tính tăng 50 – 100%, điều này sẽ làm tăng đáng kể thời gian chờ đợi.
Trừ khi cơ quan quản lý xuất nhập cảnh của Đức có thể cử thêm nhân viên để giúp xử lý hồ sơ tồn đọng, nếu không thì việc tăng số lượng đơn đăng ký do những thay đổi có thể dẫn đến tình trạng hỗn loạn về mặt hành chính.
Quỳnh Vũ (Theo DW)